Training en opvoeding van de pup

1. Zindelijkheid

De twee belangrijkste aspecten bij de zindelijkheidstraining van uw pup zijn toezicht en geduld. Houd altijd een oogje in het zeil. Zodra u merkt dat de pup ronddraait en aan de grond snuffelt, trekt u zijn aandacht en laat u hem buiten. Draag hem liever niet, zodat hij de weg naar buiten leert kennen. Breng hem naar de plek waar u wilt dat hij zijn behoefte doet, en beloon hem als hij dat ook doet. Honden doen hun behoefte vaak na de maaltijd, na het slapen of na het spelen. Breng uw pup na deze activiteiten proactief naar buiten om hem zijn behoefte te laten doen op de juiste plaats.

2. Socialisatie

De socialisatie begint bij de fokker en het is belangrijk dat u het socialisatieproces voortzet. Laat uw pup kennismaken met verschillende dieren, mensen, situaties en omgevingen. Zorg ervoor dat uw pup alle nodige vaccins heeft gekregen is voordat hij in contact komt met vreemde honden.

3. Gehoorzaamheid

Voed uw pup op met vastberadenheid en geduld. Wees consequent! Iets dat u vandaag verbiedt, mag u morgen niet toelaten en omgekeerd! Wilt u niet dat uw volwassen hond opspringt? Laat dit dan ook niet toe als hij nog een pup is! Het is belangrijk dat alle leden van het gezin dezelfde opvoedingsregels even consequent toepassen. U kunt met uw pup naar de hondenschool gaan zodra hij 10 weken oud is. Sommige clubs hebben speciale “puppyklassen”. U leert er de basiscommando’s en uw pup leert er communiceren met andere honden.

4. Belonen of straffen?

Er bestaan 4 basistechnieken om een hond te trainen: (1) positieve versterking, (2) negatieve versterking, (3) positieve straf en (4) negatieve straf. Belonen is veel effectiever en aangenamer dan straffen, zowel voor uzelf als voor de pup.

De doeltreffendste, veiligste en aangenaamste manier om uw hond te trainen is positieve versterking of ‘positive reinforcement’⁴. Dit wil zeggen dat we het gewenste gedrag van de hond gaan belonen, waardoor de hond het gedrag vaker zal vertonen. De perfecte timing is in dit geval zeer belangrijk. Neem bijvoorbeeld dat u uw hond wilt leren zitten. Wacht tot de hond zelf gaat zitten, spreek het commando ‘zit’ uit en beloon hem dan meteen. Beloon hem niet te vroeg en zeker niet te laat (bv. als hij al weer rechtgekomen is). Belangrijk om te onthouden is dat het commando steeds voor de beloning moet komen, anders is de aandacht van de hond al weg.

Negatieve versterking of ‘negative reinforcement’ wil zeggen dat een negatieve prikkel, die aanwezig is, wordt weggenomen zodra de hond het gewenste gedrag gaat vertonen. Denk bijvoorbeeld aan de wurgketting. Zolang de hond trekt, zal de wurgketting rond de hals toesnoeren (= negatieve prikkel). Als de hond stopt met trekken, en dus het gewenste gedrag vertoont, zal de ketting losser worden en valt de negatieve prikkel weg.

Een positieve straf is het bestraffen van ongewenst gedrag met een negatieve prikkel. Bijvoorbeeld roepen (= negatieve prikkel) tegen uw hond wanneer deze uw schoenen kapot bijt of het gebruik van een halsband met elektrische schok wanneer uw hond wil weglopen. Er is echter aangetoond dat negatieve versterking en positieve straf vaker aanleiding geven tot gedragsproblemen, agressie en angst. Deze trainingsmethoden worden dan ook NIET aangeraden⁴.

Beter voorkomen dan genezen! Berg uw schoenen op, zodat uw pup er niet bij kan. Uiteraard is een positieve straf soms onvermijdelijk. Als uw pup iets fout doet en u wilt dat hij daar meteen mee ophoudt, zeg dan duidelijk “nee” en toon hem vervolgens wat wel het gewenste gedrag is. Bijvoorbeeld hondenspeelgoed aanbieden om te spelen in de plaats van uw schoenen. Ruil voor iets dat hij leuker vindt. Om doeltreffend te zijn moet een bestraffing onmiddellijk volgen op het vertonen van het ongewenste gedrag. Uw hond weet niet dat u hem bestraft voor een plasje van een uur geleden. Hij neemt hooguit een onderdanige houding aan omdat u uw stem verheft. Hij kan echter niet de link leggen met de gebeurtenis uit het verleden.

Een negatieve straf is het wegnemen van een positieve prikkel om te straffen voor ongewenst gedrag. Bijvoorbeeld de hond negeren, speelgoed afpakken, ... Dit kan u vergelijken met het geven van huisarrest aan een kind met slechte punten. Het afnemen van de vrijheid (positieve prikkel) van het kind is de straf voor de slechte punten. Het negeren van de pup kan soms nuttig zijn wanneer de pup te opgewonden raakt en hij moet kalmeren. Beloon hem vervolgens wel voor zijn ‘rustige’ gedrag. Neem nooit zomaar iets af van de pup, ruil altijd met iets dat hij leuker vindt. Anders is de kans groot dat hij er de volgende keer vandoor gaat wanneer u aanstalten maakt om iets af te pakken, of dat hij gaat beginnen grommen³.

5. Leren lopen aan de leiband

Laat uw pup van jongs af aan wennen aan de halsband. Gebruik ook bij het wandelen opnieuw de trainingstechniek ‘positieve versterking’. Beloon de pup zodra hij mooi naast u loopt en koppel dit aan een commando zoals “voet”. Het kan gemakkelijk zijn om uw pup van bij het begin langs één kant te leren lopen (meestal links). Straf uw pup nooit door hem te slaan met de leiband of door hard te trekken. Dan zal hij het wandelen aan de leiband associëren met een negatieve ervaring.

6. Help, mijn puppy bijt

Vroeger werd weleens gezegd dat je een puppy moet ‘domineren’ als hij iets doet wat niet mag. Gebruikte technieken waren de pup bij zijn nekvel nemen en schudden, hem op zijn rug rollen tot hij stil blijft liggen (“alfa-rol”), grommen naar de puppy en zelfs de pup slaan. Deze technieken zijn intussen achterhaald en er is aangetoond dat deze agressief gedrag in de hand kunnen werken en niet de doeltreffendste methode zijn om de pup het juiste gedrag aan te leren^3,4.

Wat kunt u dan wel doen als uw puppy bijt? Denk eraan dat u nooit uw eigen lichaamsdelen als speeltje mag gebruiken. Bied uw pup altijd hondenspeelgoed aan als hij ergens op wil bijten. Blijft uw pup bijten, las dan een ‘time-out’ in. Stop alle interactie met de pup en beloon hem zodra hij rustig is. Beloon hem steeds voor zijn rustige gedrag i.p.v. te straffen voor het slechte gedrag. Probeer tijdig te anticiperen door op tijd een ‘time-out’ in te lassen wanneer u ziet dat uw pup te opgewonden raakt tijdens het spelen³.

Referenties

1. Seksel K. Preventing Behavior Problems in Puppies and Kittens. Vet Clin Small Anim. 2008;38:971-982.

2. Ziv G. The effects of using aversive training methods in dogs - A review. J Vet Behav. 2017;19:50-60.